.png)
नेपालको एक महत्वपूर्ण जातीय समुदाय तामाङहरूको भाषा र लिपि संरक्षणको प्रयास जारी रहेको छ। तामाङ समुदायका बौद्धिक तथा सांस्कृतिक अभियन्ताहरूले सम्भोटा लिपिमा आधारित "तामाङ सम्भोटा लिपि वर्णमाला" प्रवर्द्धन गर्न विशेष अभियान सुरु गरेका छन्।
सम्भोटा लिपि तिब्बती-बर्मेली भाषा परिवारसँग सम्बन्धित लिपि हो, जसलाई तामाङ समुदायका परम्परागत लेखन प्रणालीका रूपमा मानिन्छ। तामाङ भाषा बोल्ने समुदाय ठूलो संख्यामा भए पनि यसको लेख्य स्वरूपमा प्रायः देवनागरी लिपिको प्रयोग हुने गरेको पाइन्छ। तर, तामाङ सम्भोटा लिपि संरक्षण तथा पुनर्जागरणका लागि हाल विभिन्न संस्थाहरूले प्रशिक्षण कार्यक्रम, कार्यशाला र डिजिटल माध्यमबाट प्रचार अभियान सञ्चालन गरिरहेका छन्।
विशेषज्ञहरूका अनुसार, भाषा र लिपि संस्कृतिको महत्वपूर्ण हिस्सा भएकाले यसको लोप हुन नदिन उचित पहल आवश्यक छ। तामाङ सम्भोटा लिपि विद्यालयस्तरमै सिकाउने व्यवस्था गर्नुपर्ने माग पनि उठिरहेको छ। यसका लागि तामाङ समुदायका भाषा विज्ञ, शिक्षक तथा समाजसेवीहरूले सरकारलाई औपचारिक पाठ्यक्रममा समावेश गर्न आग्रह गरिरहेका छन्।
यसैबीच, "तामाङ सम्भोटा लिपि वर्णमाला" को औपचारिक दस्तावेज र डिजिटल संस्करणहरू सार्वजनिक गर्ने तयारी भइरहेको छ। भाषा संरक्षणको प्रयासलाई सशक्त बनाउन पुस्तक, एप्लिकेसन, अनलाइन कक्षालगायतका माध्यमबाट लिपिको प्रवर्द्धन गरिने योजनासमेत रहेको छ।
तामाङ समुदायका युवा पुस्ताले समेत आफ्नो मौलिक भाषा र लिपि सिक्न रूचि देखाएकोले यो अभियानले अझ राम्रो प्रभाव पार्ने विश्वास गरिएको छ। विशेषज्ञहरूका अनुसार, तामाङ सम्भोटा लिपि संरक्षणका लागि डिजिटल माध्यम र शैक्षिक संस्थाहरूको सहयोग आवश्यक छ।