अमेरिकामा वार्षिक २० अर्ब डिस्पोजेबल महिनावारी उत्पादन फालिन्छ, पर्यावरणमैत्री विकल्प के हुन्?
महिनावारी व्यवस्थापनका लागि प्रयोग हुने उत्पादनहरूमध्ये डिस्पोजेबल (एक पटक मात्र प्रयोग गर्न मिल्ने) प्याड र ट्याम्पोनको प्रयोग उच्च छ। अमेरिकी महिलाहरूले मात्र वार्षिक रूपमा २० अर्ब डिस्पोजेबल महिनावारी उत्पादनहरू फाल्छन्, जसले २ लाख ४० हजार टन फोहोर उत्पन्न गर्छ। यस्तै, युरोपमा वर्षेनी ४९ अर्ब सिंगल-यूज प्याडको प्रयोग भइरहेको छ।
तर, महिनावारी व्यवस्थापनका लागि पुनःप्रयोग गर्न मिल्ने विभिन्न वैकल्पिक सामग्रीहरू उपलब्ध छन्, जस्तै पुनःप्रयोग गर्न सकिने प्याड, पिरियड पेन्टी, र मेन्स्ट्रुअल कप। यी सामग्रीहरू वातावरणीय दृष्टिकोणले कत्तिको सुरक्षित र टिकाउ छन्? कुन उत्पादन पर्यावरणमैत्री छ? फ्रान्स, भारत, र अमेरिकाका वैज्ञानिकहरूले यसबारे अध्ययन गरेका छन्।
वैकल्पिक उत्पादनहरू र वातावरणीय प्रभाव
वैज्ञानिकहरूले चार प्रकारका महिनावारी उत्पादनहरूको तुलनात्मक अध्ययन गरे:
डिस्पोजेबल प्याड र ट्याम्पोन (अर्गानिक र नन-अर्गानिक)
रियुजेबल प्याड (पुनः प्रयोग गर्न सकिने प्याड)
पिरियड पेन्टी (रगत सोस्ने विशेष अन्डरवियर)
मेन्स्ट्रुअल कप (नरम सिलिकन वा रबरबाट बनेको कप, जुन १० वर्षसम्म प्रयोग गर्न सकिन्छ)
अध्ययनले यी उत्पादनहरूको वातावरणमा पर्ने प्रभाव मापन गर्न आठ वटा मुख्य पक्षलाई विश्लेषण गर्यो, जसमा ग्लोबल वार्मिंग, जमीन र पानीको खपत, क्यान्सरको जोखिम, जल प्रदूषण, र वातावरणीय असरहरू समेटिएका थिए।
सबैभन्दा राम्रो विकल्प कुन?
अध्ययन अनुसार मेन्स्ट्रुअल कप सबैभन्दा सुरक्षित, टिकाउ, र वातावरणमैत्री उत्पादन हो। यो १० वर्षसम्म प्रयोग गर्न सकिने भएकाले वातावरणमा कम प्रभाव पार्छ।
पिरियड पेन्टी र पुनःप्रयोग गर्न मिल्ने प्याड पनि राम्रो विकल्प मानिन्छन्।
डिस्पोजेबल प्याड र ट्याम्पोन पर्यावरणका लागि सबैभन्दा हानिकारक फेला परे। डिस्पोजेबल प्याड ९०% प्लास्टिकयुक्त हुन्छ, जसले ग्लोबल वार्मिंग बढाउने मुख्य कारण पोलीएथिलीन प्लास्टिक हो।
अध्ययन अनुसार अर्गानिक प्याड पनि वातावरणमा नकारात्मक असर पार्छ, किनभने अर्गानिक कपास उत्पादन गर्न ठूलो मात्रामा पानी र जमीन आवश्यक हुन्छ।
प्लास्टिक प्रदूषण र फोहोर व्यवस्थापन
डिस्पोजेबल महिनावारी उत्पादनहरूमा प्रयोग हुने प्याडमा हुने प्लास्टिक प्रदूषणलाई समेत विचार गरियो। प्रत्येक प्याडसँगै आउने ¥यापर, विंग्स, र टाँसिन मिल्ने भागहरू मिलाएर करिब २ ग्राम नन-बायोडिग्रेडेबल प्लास्टिक फालिन्छ, जुन चारवटा पोलिथिन झोलासँग बराबर हुन्छ। यी प्लास्टिकलाई पूर्णरूपमा विघटन हुन ५००–८०० वर्षसम्म लाग्छ।
निष्कर्ष
मेन्स्ट्रुअल कप र पिरियड पेन्टी वातावरणीय दृष्टिकोणले सबैभन्दा राम्रो विकल्प हुन्। डिस्पोजेबल प्याड र ट्याम्पोनले ग्लोबल वार्मिंग, जल प्रदूषण, र प्लास्टिक फोहोर बढाउने भएकाले दीर्घकालीन रूपमा टिकाउ समाधान होइनन्। वैज्ञानिकहरूले वातावरणमैत्री विकल्पहरूको प्रयोगलाई प्राथमिकता दिन सुझाव दिएका छन्।
के तपाईं पनि वातावरण बचाउन पुनः प्रयोग गर्न सकिने महिनावारी उत्पादन प्रयोग गर्ने सोचमा हुनुहुन्छ? तपाईँको विचार साझा गर्नुहोस्!