.png)
गर्भावस्थामा अपनाउनुपर्ने सावधानीहरू
गर्भावस्था प्रत्येक महिलाको जीवनको एक महत्वपूर्ण चरण हो। यस अवधिमा साना-तिना गल्तीहरूले ठूलो असर पार्न सक्छ, त्यसैले विशेष सावधानी अपनाउन आवश्यक छ। यहाँ गर्भवती महिलाले ध्यान दिनुपर्ने महत्वपूर्ण कुराहरू प्रस्तुत गरिएका छन्।
१. मानसिक तनाव नलिने
गर्भावस्थामा अत्यधिक तनाव लिनु आमालाई मात्र नभई गर्भमा रहेको शिशुलाई पनि हानिकारक हुन सक्छ। सकारात्मक सोच राख्ने, ध्यान गर्ने, र आवश्यक परेमा मनोवैज्ञानिक परामर्श लिने उचित हुन्छ।
२. अत्यधिक यात्रा नगर्ने
धेरै यात्रा गर्दा शरीरमा अनावश्यक तनाव पर्ने हुनाले सकेसम्म आराम गर्ने र आवश्यक भएमा मात्र यात्रा गर्ने उचित हुन्छ। लामो यात्रामा विशेष सावधानी अपनाउनु आवश्यक छ।
३. लगातार कम्प्युटरमा काम नगर्ने
यदि तपाईं कम्प्युटरमा धेरै समय बिताउनुहुन्छ भने, बीच-बीचमा विश्राम लिएर आँखालाई आराम दिनुहोस्। कम्प्युटरको रेडिएसनबाट बच्न ब्लू लाइट फिल्टर प्रयोग गर्न सकिन्छ।
४. रेडिएसन आउने वस्तुबाट टाढा रहने
मोबाइल, एक्स-रे, माइक्रोवेभजस्ता रेडिएसन उत्सर्जन गर्ने वस्तुहरूबाट सकेसम्म टाढा रहनु राम्रो हुन्छ।
५. लामो समय कुर्सीमा नबस्ने
यदि तपाईं लामो समय कुर्सीमा बस्नुहुन्छ भने, बीचबीचमा उठेर हिँडडुल गर्नुपर्छ। यसले रक्तसञ्चारलाई सुधार गर्न मद्दत गर्छ।
६. सन्तुलित खानपानमा ध्यान दिने
गर्भावस्थामा स्वस्थकर आहार अत्यावश्यक हुन्छ। प्रोटिन, भिटामिन, मिनरल्स युक्त खाना खानु महत्वपूर्ण छ।
७. फलफूल र पौष्टिक खाना खानुपर्ने
नियमित रूपमा पौष्टिक खाना, हरियो सागसब्जी, फलफूलको सेवन गर्नुपर्छ। यसले शरीरलाई आवश्यक पोषण प्रदान गर्छ।
८. भोक नलागे पनि नियमित खाना खाने
गर्भावस्थामा शरीरलाई आवश्यक पर्ने पोषण प्राप्त गर्न भोक नलागे पनि बेलामा खाना खानु आवश्यक हुन्छ।
९. प्रशस्त पानी पिउने
पानी प्रशस्त पिउँदा शरीर हाइड्रेटेड रहन्छ र अपच तथा कब्जियतको समस्या कम हुन्छ।
१०. अस्वस्थ महसुस भएमा चिकित्सकसँग परामर्श गर्ने
गर्भावस्थामा शारीरिक परिवर्तनका कारण थकान र अस्वस्थ महसुस हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा चिकित्सकसँग परामर्श लिनुपर्छ।
११. बेलाबेला चिकित्सकको सल्लाह लिने
नियमित रूपमा प्रसवपूर्व जाँच (prenatal check-up) गर्नुपर्छ। अन्तिम महिनामा सकेसम्म घरमै आराम गर्नु राम्रो हुन्छ।
१२. टाइट कपडा र हिल जुत्ता नलगाउने
ढीला, आरामदायक कपडा लगाउनु स्वास्थ्यका लागि राम्रो हुन्छ। हिल भएका जुत्ता लगाउँदा असन्तुलन भएर लड्ने सम्भावना हुन्छ।
१३. चिकित्सकको सल्लाहअनुसार मात्र औषधि सेवन गर्ने
गर्भावस्थामा कुनै पनि औषधि चिकित्सकको सल्लाह बिना सेवन गर्नु हानिकारक हुन सक्छ।
१४. हरियो सागसब्जी बढी खाने
गर्भावस्थामा शरीरलाई आवश्यक आइरन र भिटामिन प्राप्त गर्न हरियो सागसब्जीको सेवन अत्यावश्यक छ।
१५. सकारात्मक सोच राख्ने
सकारात्मक सोच राख्नाले मानसिक शान्ति मिल्छ, जसले गर्भमा रहेका शिशुको विकासमा राम्रो असर पार्छ।
१६. पहिलो र अन्तिम तीन महिनामा यौन सम्पर्क नगर्ने
विशेष गरी पहिलो तीन महिना र अन्तिम तीन महिनामा सकेसम्म यौन सम्पर्कबाट बच्नु राम्रो हुन्छ। यदि सम्पर्क गर्नु परेमा पनि पेटमा दबाब नपुग्ने गरी सुरक्षित तरिकाले गर्नुपर्छ।
१७. चिकित्सकको सल्लाहअनुसार योग गर्ने
गर्भावस्थामा योग लाभदायक भए पनि चिकित्सकको सल्लाहअनुसार मात्र गर्नुपर्छ। गलत मुद्राले स्वास्थ्यमा असर पार्न सक्छ।
१८. मादक पदार्थ सेवन नगर्ने
शराब तथा अन्य नशालु पदार्थ सेवनले गर्भमा रहेको बच्चाको स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पार्न सक्छ।
१९. धूम्रपान नगर्ने
धूम्रपान आफैंमा हानिकारक छ, विशेष गरी गर्भवती महिलाका लागि त झनै खतरनाक हुन्छ। यसले शिशुको स्वास्थ्यमा असर पार्न सक्छ।
२०. धेरै खाना एकैपटक नखाने
एउटै समयमा धेरै खाना खानु राम्रो होइन। सानो-सानो भागमा खाना खाने बानी बसाल्नुपर्छ।
२१. चिल्लो र जङ्क फुड नखाने
चिल्लो तथा प्रशोधित (processed) खाना कम गर्नुपर्छ। स्वस्थकर र घरमै पकाएको खाना खानु उचित हुन्छ।
२२. थकान महसुस भएमा आराम गर्ने
थकाइ महसुस हुने बित्तिकै आराम गर्नुपर्छ। अनावश्यक तनाव लिँदा स्वास्थ्यमा असर पर्न सक्छ।
२३. खाली पेट नबस्ने
गर्भावस्थामा खाली पेट बस्दा ग्यास्ट्रिक, अपच, कमजोरी हुने सम्भावना रहन्छ। त्यसैले बेलाबेलामा हल्का स्वस्थकर भोजन गर्नुपर्छ।
गर्भावस्था जीवनको एक अद्भुत यात्रा हो। यस अवधिमा शरीरमा धेरै परिवर्तनहरू आउँछन्, जसलाई ध्यानमा राखेर सही तरिकाले जीवनशैली अपनाउन आवश्यक छ। माथि उल्लेखित सावधानीहरू पालन गर्दा आमा र बच्चा दुवै स्वस्थ रहनेछन्।
यदि तपाईंलाई कुनै असहज महसुस भएमा, चिकित्सकसँग तुरुन्त परामर्श लिनुहोस्। स्वास्थ्य नै जीवनको सबैभन्दा ठूलो धन हो! 😊