.png)
"म युद्ध जित्न होइन, व्यवस्था बदल्न बन्दुक बोकेको थिएँ…"
यो वाक्य थियो कृष्ण भन्ने एक १७ वर्षीय युवकको, जो एउटा सामान्य गाउँको बाख्रापालकबाट देशको एक डरलाग्दो माओवादी कमाण्डर बन्यो। तर त्यो यात्रा कुनै फिल्मको हिरो बन्ने कथा थिएन – त्यो त रगत, आँसु, मृत्यु र पछुतोले भरिएको एक यथार्थ थियो।
🎒 शुरूवात: गरिबी, अन्याय र उद्वेलित मन
कृष्ण दोलखाको एक पाख्रिलो गाउँमा जन्मिएका थिए। उनका बुबा मजदुरी गर्थे, आमा बाख्रा पाल्थिन्। विद्यालय जान मन लाग्थ्यो तर पैसा थिएन। गाउँको जमीन्दारको घरमा काम गर्दा गर्दा उनले अन्याय, शोषण र गरिबीको साँचो अनुहार देखेका थिए।
एकदिन स्कुलमा उनले आफ्ना शिक्षकको मुखबाट सुने,
"क्रान्ति भनेको जागरुकता हो, अत्याचार विरुद्ध उठ्ने साहस हो।"
त्यसपछि उनी पुस्तिका होइन, पर्चा पढ्न थाले।
🕳️ जङ्गलको बाटो
१६ वर्षको उमेरमा कृष्ण एक रात चुपचाप घरबाट निस्किए। गोजीमा आमा लगाइदिएको रोटि, अनि मनमा थियो बदलाको भोक।
दोलखाको जंगलतिर उनी पहिलोपटक माओवादी दस्तासँग भेटिए।
त्यहाँ केटीहरू पनि बन्दुक बोकेका थिए, सबै अनुशासनमा – कोही 'साथी', कोही 'कमाण्डर'।
त्यसै दिनदेखि कृष्ण 'युवा रेड कमाण्डर' बन्ने यात्रामा लागे।
🔫 रगतको बास्ना र मृत्युको संगीत
उनको पहिलो मिशन थियो – स्थानीय प्रहरी चौकीमा आक्रमण।
बेलुकी ८ बजेको थियो। कृष्णको हातमा पहिलोपटक एके-४७ पर्यो। त्यो हात, जसले कहिल्यै बन्दुक समाएको थिएन, आज एक सिग्नलमा गोली फायर गर्यो।
आगो लाग्यो, हल्ला भयो, र अचानक शान्त गाउँ रगतले नुहायो।
आफ्नै आँखाले प्रहरीको चिच्याउने आवाज सुन्दा उनको मुटु काँपेको थियो, तर मुखमा भने नेता साथिले भनेको वाक्य घन्किरहेको थियो,
"यो त वर्गशत्रुको सफाया हो।"
💔 प्रेम, द्वन्द्व र धोका
जंगलमा उनले एक जना युवतीसँग भेट गरे – उ पनि कम्याण्डर थिई। उसको नाम 'सुनमाया' थियो। उनीहरू एउटै दस्तामा, एउटै खाल्डोमा सुत्थे, एउटै सुरुङ भित्र लुकेका थिए।
जीवनको सबैभन्दा तातो माया र सबैभन्दा ठुलो डर त्यसै जंगलमा थियो।
तर युद्धमा प्रेमसँग गद्दारी अनिवार्य थियो।
एक रात, राज्य पक्षसँगको भिडन्तमा सुनमाया पक्राउ परिन्। खबर आयो – उनले सबै कुरा खोलिन्।
कृष्णलाई आदेश दिइयो –
"उ गद्दार हो। उसलाई क्रान्तिको नियम अनुसार सजाय दे।"
उनी काँप्दै जंगलको घाँटीतिर पुगे जहाँ सुनमायालाई बाँधिएको थियो।
उनले हेरे – आँखाभरि आँसु, ओठमा हल्का मुस्कान,
"कृष्ण, तिमीले माया गरेझैं गोली हान्नु..."
ती शब्दपछि गोली चलेको थियो – र कृष्णको मुटु चिरिएको थियो।
🩸 जब क्रान्ति आफैँसँग लड्छ
२०६२/६३ को जनआन्दोलन उत्कर्षमा पुग्यो। पार्टीले सबै किल्ला कब्जा गर्न आदेश दियो।
काठमाडौं छिर्ने योजनामा कृष्ण पनि समावेश थिए। तर त्यो युद्ध अब झन् जटिल भइसकेको थियो – नेताहरूले कोठामा बसेर आदेश दिन्थे, तर गोली भने उनीहरूजस्तै युवाहरू चलाउँथे।
आन्दोलनको अन्तिम दिनहरूमा उनले देखे – बालबालिकालाई अगाडि हालेको, अस्पताल जलाएको, निर्दोष शिक्षक मारेको।
उनको अन्तर्मनले बगावत गर्न थाल्यो।
🕳️ रातको बिचमा हराएको छाया
शान्ति सम्झौता भयो। नेताहरू सूटमा संसद छिरे, तर कमाण्डर कृष्ण जस्ता युवाहरू बेनाम भए।
कृष्ण गाउँ फर्किंदा घर थिएन। बुबा मरेका रहेछन्, आमा बिरामी। गाउँका मान्छेले उनलाई "हत्यारा" भने।
उनको मनले चिच्यायो,
"मैले त देशको लागि युद्ध गरेको थिएँ… तर आज देश मलाई चिन्दैन्।"
☠️ समाप्ति कि सुरूवात?
२०७१ साल, एउटा साँझ, कृष्णको मृत शरीर एक भत्किएको पुल मुनि भेटियो।
बन्दुक थिएन, हातमा एउटा चिठी थियो:
"म मरेको होइन, म हराएको हुँ। त्यो सपना हरायो जसका लागि मैले जिउन छाडेको थिएँ।"
🕯️ मर्मस्पर्शी अन्त्य
कृष्णको कथा हजारौं युवाको कथा हो – जसले क्रान्तिको नाममा बन्दुक बोक्यो, तर शान्तिको दिनमा विस्मृत भयो। उनीहरूलाई इतिहासका किताबले ‘क्रान्तिकारी’ भन्छ, तर समाजले ‘हत्यारा’ भनेर हेर्छ।
युद्ध जितेर पनि जीवन हार्नु पर्दा कस्तो हुन्छ? – त्यो पीडा कृष्णको अनुहारमा लेखिएको थियो।