.png)
कुकुरको टोकाइ सामान्य लाग्न सक्छ, तर यसले रेबिज (Rabies) जस्तो घातक रोग फैलाउने जोखिम बोक्दछ। त्यसैले यस्तो अवस्थामा तत्काल सही कदम चाल्नु अत्यावश्यक हुन्छ। यो लेखमा हामीले कुकुरले टोकेको अवस्थामा लिनुपर्ने ७ महत्त्वपूर्ण कदमहरू प्रस्तुत गरेका छौं।
१. घाउ सफा गर्नुहोस् 🧼
जति सक्दो छिटो, साबुन र सफा पानी प्रयोग गरेर टोकेको घाउलाई कम्तीमा १५ मिनेट बिस्तारै घिसेर राम्ररी धुनुहोस्।
यसले घाउमा पसेको भाइरस, ब्याक्टेरिया र फोहोर हटाउन मद्दत गर्छ।
२. घाउलाई कीटाणु रहित बनाउनुहोस् 🧴
सफा गरेपछि घाउमा:
-
स्प्रिट
-
डेटोल
-
आयोडिन (Betadine)
लगाउनुहोस्।
यसले संक्रमण फैलिन नदिन सहयोग गर्छ।
३. तुरुन्तै स्वास्थ्यकर्मी तथा भेटेरिनरी डाक्टरसँग सम्पर्क गर्नुहोस् 👨⚕️👩⚕️
घाउ सानो भए पनि तुरुन्तै नजिकको अस्पताल वा स्वास्थ्य केन्द्रमा जानुहोस्।
डाक्टरलाई स्पष्ट रूपमा "कुकुरले टोकेको हो" भनेर जानकारी दिनुहोस्।
४. समयमै रेबीज विरुद्धको खोप लगाउनुहोस् 💉
कुकुरको टोकाइपछि रेबिज खोपको तालिका यसप्रकार छ:
| दिन | खोप |
|---|---|
| ० औं दिन (टोकेको दिन) | पहिलो रेबीज खोप |
| ३ औं दिन | दोस्रो खोप |
| ७ औं दिन | तेस्रो खोप |
| १४ औं दिन | चौथो खोप |
| २८ औं दिन | पाँचौँ खोप |
👉 महत्त्वपूर्ण: यदि टोकेको घाउ गहिरो छ, अनुहार, घाँटी वा हातमा परेको छ भने, ० औं दिनमा 'रेबीज इम्युनोग्लोबुलिन' पनि लगाइन्छ।
५. सबै खोप पुरा गर्नुहोस् ✅
घाउ निको भए पनि सबै पाँचवटा खोप पुरा गर्नुपर्छ।
खोप अधूरो भयो भने रेबिजको जोखिम कायमै रहन्छ।
६. पशुसेवा शाखालाई जानकारी दिनुहोस् 📞
यदि तपाईंको क्षेत्र वा समुदायमा रेबिजका लक्षण देखिएका कुकुर वा जनावर छन् भने, निकटम पशुपन्छी सेवा शाखामा तुरुन्त खबर गर्नुहोस्।
यसले अरुलाई पनि सुरक्षित राख्न सहयोग गर्छ।
७. आफ्ना पाल्तु जनावरलाई पनि खोप लगाउनुहोस् 🐕🐈
आफूले पालेका कुकुर, बिरालो जस्ता जनावरलाई समयमै रेबिज विरुद्धको खोप लगाउनु अनिवार्य छ।
👉 पशुपन्छी सेवा शाखामा यो खोप निशुल्क उपलब्ध हुन्छ।
निष्कर्ष 🎯
कुकुरले टोकेको घटना सामान्य लागे पनि यसको परिणाम जानलेवा हुन सक्छ। त्यसैले सजग बनौं, समयमै उपचार गरौं र आफ्ना पाल्तु जनावरको समेत ख्याल गरौं। तपाईंको सानो सजगताले जीवन रक्षा हुन सक्छ।